Białostocka 22 – Kamienica artystyczna

wpis w: Praskie fabryki, Praskie kamienice | 0

W pobliżu Dworca Wileńskiego przy ulicy Białostockiej 22 zachował się do dnia dzisiejszego szczególny budynek. Dzięki swoim właścicielom zasłużył się w dziejach warszawskiego przemysłu i handlu. Obecnie zmienił swoje przeznaczenie i mieszczą się tu między innymi galerie, pracownie artystyczne, studia fotograficzne, biura. Warto przyjrzeć się uważnie historii nie tylko kamienicy, a przede wszystkim rodzinie oraz firmie Brunów.

Początki tej niezwykłej firmy sięgają końca XVIII w. Wówczas rodzina osiadła w Warszawie. Syn Mikołaja Karola Bruna, Krzysztof Fryderyk, mając 13 lat wstąpił do firmy handlu żelazem „Jan Daniel Münckenbeck” (istniejącej od 1794 r.) w charakterze ucznia. Po kilku latach praktyki wyszkolił się na subiekta. Zaś po śmierci właściciela został dysponentem firmy. W 1818 r. przystąpił do firmy już jako wspólnik, a w 1852 r. nabył całe przedsiębiorstwo i został jego wyłącznym właścicielem. W sklepie, mieszczącym się u zbiegu ulic Senatorskiej i Bielańskiej, prowadził sprzedaż wyrobów żelaznych. W 1860 r. oddał firmę synowi, Stanisławowi Henrykowi, który po ukończeniu gimnazjum rozpoczął w firmie ojca normalną drogę rzemieślniczej kariery, zaczynając jako uczeń.

Stanisław Henryk znacznie rozwinął działalność firmy. Popularyzował nowinki techniczne. Wprowadził na nasz rynek maszyny do pisania „Remington” oraz aparaty Edisona do kopiowania „Mimeograph”. W salonie Bruna pojawiły się pierwsze maszynki do golenia marki Gilette, słoje Wecka. W tym okresie powołano spółkę „Block i Brun”, połączenie to wzmocniło firmę Brunów.

Stanisław Henryk Brun zmarł w 1912 r . Firmę odziedziczyli synowie Stanisław Gustaw i Kazimierz Brunowie. Jeszcze za życia ojca założyli wytworny salon wystawienniczo-handlowy w hotelu Bristol na Krakowskim Przedmieściu. Firma Krzysztof Brun i Syn występowała odtąd wspólnie z Towarzystwem Przemysłowo Handlowym J. Block i Brun. Pierwszy sklep przy Placu Teatralnym działał pod nazwą  Spółka Akcyjna Handlu Towarami Żelaznymi Krzysztof Brun i Syn.

W latach 1913-1916 dobrze prosperująca firma wybudowała przy ul. Białostockiej 22 magazyny i warsztaty firmy Krzysztof Brun i Syn. Składowano tu między innymi  metalowe wyroby produkcji firm Krzysztof Brun i Syn, Remington, Facit, Gilette, Halda, oraz montowano windy Otis.

Po zakończeniu II wojny światowej budynek przy Białostockiej 22 stał się główną siedzibą spółki Krzysztof Brun i Syn. Na Pragę przeniesiono wszystko co udało się ocalić. Część pomieszczeń została przerobiona na mieszkania dla pracowników, którzy utracili swoje domy.  Produkcję uruchomiono w 1945 r. W roku 1950 władze komunistyczne przejęły budynek. W kamienicy mieściły się wówczas między innymi: Urząd Skarbowy, Totalizator Sportowy, PP Biuromasz, zakład regeneracji akumulatorów, później zaczęli się również pojawiać pracownie artystyczne. Do roku 2002 miała również swoją siedzibę Straż Miejska. W latach 70-tych dwie hale w podwórzu zostały zniszczone przez pożar. Warto również dodać, że w stanie wojennym działała w budynku drukarnia Solidarności, w spalonej hali zaś bimbrownia.

W 2002 roku kamienica powróciła do prawowitych właścicieli, oraz reaktywowano spółkę Krzysztof Brun i Syn. Kamienica została gruntownie wyremontowana. Wymieniono instalację, oraz część stropów, zdarto tynki, odmalowano ściany. Właścicielom udało się zachować niezwykłe elementy, które są autentycznym śladem historii kamienicy – drewniane schody, drzwi, elewacje, oraz klatki, na podwórzu zaś znajdziemy dawne odboje. Odsłonięto również przedwojenny bruk.

Obecnie Kamienica Artystyczna jest jedną z piękniejszych praskich kamienic. Odnowiona z niezwykłą dbałością o zachowanie reliktów przeszłości, świadczących o niesamowitej historii kamienicy. Dziś mieszczą się tu niezwykle klimatyczne lokale biurowe i studyjne do wynajęcia. Jestem przekonana, że praca w tym miejscu to sama przyjemność. Wyobraźcie sobie swoją codzienną podróż do pracy, gdy już w samej bramie czuć, że wita nas zupełnie inny, magiczny świat. W bramie znajduje się niecodzienna lista firm, które mają tu swoją siedzibę – wygląda jak kamienica. W bramie znajdują się klimatyczne lampy w stylu postindustrialnym, czerwona cegła, oraz ścianę, na której została przedstawiona historia kamienicy. Znajdziemy tu informację, o tym, że Spółka Akcyjna Handlu Towarami Żelaznymi Krzysztof Brun i Syn S.A. została założona w roku 1794, oraz znaki towarowe spółki. Znajdziemy również wiersz Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego: „Westchnienie babuni siwej”:

Codziennie jakiś balik,

codziennie karta win.

Pakulscy mnie kochali

i Krzysztof Brun i Syn.

Wewnątrz kamienicy zobaczyć można znacznie więcej pamiątek, na ścianach wiszą portrety, stare zdjęcia rodzinne, oraz dawne reklamy spółki. Nawet wchodzeniu po schodach towarzyszy charakterystyczne lekkie skrzypienie pod nogami, co sprawia, że można tu poczuć ducha dawnej kamienicy. Osoby, które nie przepadają za chodzeniem po schodach, mogą wybrać się w niezwykłą podróż w czasie wciąż działającym oryginalnym dźwigiem „OTIS”. Dla mnie wizyta w Kamienicy Artystycznej była niezwykłą podróżą w czasie i zdecydowanie chciałabym wracać tu codziennie.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *